CHP’nin İkinci Yüzyıla Davet Buluşması Ekonomistler Tarafından Nasıl Yorumlandı? Sunumlarda Neler Anlatıldı?
Seher Alp
7 min read
CHP, uzun vakittir iktisatta yaşananlara yönelik 2023 seçimlerine yaklaşırken, beklenen hamleyi yaparak siyasetlerini ve tahlil tekliflerini dünyada ve Türkiye’de değerli ekonomistler ile ‘İkinci Yüzyıla Davet Buluşması’ etkinliğinde açıkladı. Ekonomistler ve uzmanlar aktiflikte teklifleri nasıl kıymetlendirdi?
CHP’nin toplantısında açılış konuşmasını Kılıçdaroğlu’nun yapması sonrası CHP’nin iktisat kurmayları Selin Sayek Böke ve Faik Öztrak ile Hacer Foggo konuştu. Sonrasında Jeremy Rifkin, Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Prof. Dr. Refet Gürkaynak, Prof. Dr. Hakan Kara ve Prof. Dr. Ufuk Akçiğit sunum yaptı. Bu değerli isimler neler anlattı?
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), düzenlediği “İkinci Yüzyıla Çağrı” etkinliğinde Türkiye’deki ekonomik sıkıntılar ve tahlil tekliflerini uzman isimlerle paylaştı.
Kılıçdaroğlu’nun “siyaset üstü beyin takımı” diye nitelediği tamamı açıklanmayan 70 kişilik takımdan Prof. Dr. Jeremy Rifkin, Prof. Dr. Hakan Kara, Prof. Dr. Ufuk Akçiğit ve Prof. Dr. Daron Acemoğlu toplantıda konuşma yaptı.
Jeremy Rifkin, ABD’li bir ekonomist ve müellif.
Bilim ve teknolojide değişimi iktisat ile yorumluyor. Güce dayalı modelleri destekliyor, yeni teknolojilerle maliyetlerin düşmesiyle yeni bir ekonomik sistemin yakın olduğunu savunuyor.
Washington merkezli Ekonomik Trendler Vakfı’nın lideri olan ekonomist, TIR Consulting şirketinin başında ve Almanya eski Şansölyesi Angela Merkel, Fransa eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Portekiz Başbakanı Jose Socrates ve Slovenya Başbakanı Janez Janša’ya danışmanlık yaptı.
Rifkin, sunumunda neler anlattı?
Türkiye’nin genç bir jenerasyona sahip olduğuna ve Asya ile Avrupa ortasında bir köprü olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin üniversitelerinde ve iş dünyasında fevkalade yetenekler olduğuna dikkat çeken Rifkin, Türkiye’nin kapsamlı bir yol haritası oluşturmasına yardımcı olacağını vurguladı.
İklim değişiminin yarattığı problemlere değinen Rifkin, tarihteki büyük ekonomik değişikliklerin yeni fırsatlar yarattığına dikkat çekti.
“Türkiye’deki genç jenerasyon büyük dönüşümü, üçüncü sanayi ihtilaline dönüşümü gerçekleştirebilir” diyen Rifkin, büyüme, refah ve ömür kalitesinin altını çizdi.
Prof. Dr. Daron Acemoğlu, İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nden mezun olduktan sonra lisans eğitimini İngiltere ve ABD’de aldı.
img-s1.onedio.com
ABD’de Massachuseets Institute of Technology’de (MIT) öğretim üyesi olarak misyon yapan Acemoğlu, iki defa iktisat alanında Nobel mükafatına aday olarak gösterildi.
2011’de periyodun Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nda Türkiye’nin OECD Daimî Temsilciliği teklifi aldı. 2013’te Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri’nde Sosyal Bilimler alanında dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den ödül aldı.
Daron Acemoğlu, toplantıda neler anlattı?
Prof. Dr. Daron Acemoğlu, toplumun gücünün olmasıyla devletin de kurumların da güzelleşeceğini savunurken, demokrasiden tabir özgürlüğüne, kredi dağılımından gelir adaletsizliğine her alandaki dengesizlikleri vurguladı. Tablonun negatif olsa da geleceğin karamsar olmadığını belirtti.
Acemoğlu, konuşmasına başlarken, ‘Size, sağlıklı bir Türkiye iktisadı kurmak konusunda konuşmak istiyorum’ sözlerini kullanırken, Türkiye’nin en kıymetli problemlerinden biri olarak ‘verimsiz büyüme’ye dikkat çekti. ‘Ülkenin potansiyeli çok yüksek, tahliller aslında çok açık’ diyen Acemoğlu, gelir eşitsizliğinin ‘hüzün verici’ olduğunu da söyledi.
Acemoğlu, konuşmasında bu periyodun bir tablosunu çizerken, ‘Net rezervler dehşetli negatif hale gelmiş durumda. Önümüzdeki zorluklarda kullanacağımız rezerv kalmadı’ tabirlerini kullandı.
Toplantıda Ankara’dan görüntü konferans yoluyla sunum yapan Prof. Dr. Ali Hakan Kara, yıllarca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda çalıştı ve Başekonomist olarak da TCMB’den ayrıldı.
img-s1.onedio.com
2003-2019 yılları ortasında para ve makro siyasetlerin tahlili, tasarımı ve uygulanmasında katkısı bulunuyor. Şu dönem Bilkent Üniversitesi İİBF Fakültesi’nde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Kara, para iktisadı, makro iktisat, Merkez Bankası teorisi ve siyaseti ile Türk iktisadı alanlarında uzman.
Ali Hakan Kara, toplantıda neler anlattı?
Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, 2001 krizi sonrası siyasetlerden deneyimle ‘Geçmişten ders alıp geleceğe yönelik siyasetler tasarlamak gerekiyor. Türkiye’nin kıymetli bir tecrübesi var’ sözlerini kullandığı sunumunda, en çok Merkez Bankası’nın bağımsızlığına vurgu yaptı.
Sorunların biriktiğini ve öteleyerek, görmezden gelerek çözülemeyeceğini söyleyen Kara, Türkiye’nin sahip olduğu tecrübe ve insan gücüyle bilimsel normlara hakikat ahenkle gelişeceğini anlattı. İçinde bulunduğumuz devrin 2019’da başladığını, MB’nin bağımsızlığını kaybetmesiyle bu sürece gelindiğini açıkladı. Uygulanması gerekenleri şöyle sıraladı:
1-Makroihtiyati siyasetler, 2- Döviz kuru siyaseti, 3- Maliye politikası
Bilkent Üniversitesi İİBF öğretim üyesi olan Prof. Dr. Refet Gürkaynak da para siyaseti, mali piyasalar ve makro iktisat uzmanı olarak dikkat çekiyor.
img-s1.onedio.com
Gürkaynak, geçmiş yıllarda Milletlerarası Para Fonu (IMF), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na (TCMB) danışmanlık yapmış bir isim olarak öne çıkıyor.
Refet Gürkaynak, toplantıda neler anlattı?
Prof. Dr. Refet Gürkaynak, günümüz tablosu için ‘eziyet‘ derken, ‘Türkiye’de enflasyon düşer ve düşecek, diyebiliyorum. Bunun nasıl yapılacağını biliyoruz. Türkiye’de bunu çok uygun bilen beşerler mevcut. Gereksinimimiz olan bunun için niyet ve irade ve toplumsal mutabakat‘ dedi.
‘Enflasyonla büyüme’ için de 1970’lerde bütün dünyanın bunu denediğini fakat çuvalladığını hatırlattı. Türkiye’nin de başarısız olduğunu ve bu türlü bir şey olmadığını belirtti.
Gürkaynak, enflasyonu düşürmenin ülkeyi birleştirdiğini, bunun için de bağımsız, muteber Merkez Bankası’na muhtaçlık olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, Türkiye’den Almanya’ya göçen bir ailesiyle, Bursa’da yaşadı. Koç Üniversitesi’ndeki eğitimi sonrası yurtdışına giderek doktorasını ABD’deki Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) yaptı.
img-s3.onedio.com
Ekonomik büyüme, üretim verimliliği, rekabet, özelleştirme, sanayi siyasetleri ve inovasyon iktisadı üzerinde çalışmalar yapan Akçiğit, Chicago Merkez Bankası, Danimarka Yüksek Eğitim ve Bilim Bakanlığı, Dünya Bankası, IMF, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na danışmanlık yapmış.
Ufuk Akçiğit, toplantıda neler anlattı?
Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, bir âlâ bir de berbat haber verdi. Kötü haberin çok fazla alanda kahırlar olduğu görülürken, düzgün haberinse yapabilecek çok şey olduğuydu.
Teşhis konulduktan sonra her şeyin yoluna gireceğini belirten Akçiğit, ‘Sadece sesi yüksek çıkanın sesini dinlersek bu olmaz’ derken, Türkiye’nin tarihinin çok yeterli olduğunu ve ülkenin çok fazla yetişmiş insanı olduğunu belirtti. Kıymetli olanın ‘Partiler üstü, bakanlıklar ortası çalışabilmek’ ifadelerini kullanan Akçiğit, ‘Gençlerin gitmek istediği değil, yaşamak istediği bir ülkeyi nasıl inşa ederiz’ sorusuna cevap aradıklarını belirtti.
Prof. Dr. Burak Arzova, açıklanan vizyonu “iktisat bilimine ve Ortodoks siyasetlerle olağana dönüş” olarak kıymetlendirdi.
Arzova, DW’in aktardığına nazaran, Gürkaynak’ın Merkez Bankası’na bağımsızlık sağlanması telaffuzuna, Akçiğit ve Acemoğlu’nun ‘verimlilik artışına’ da vurgu yaptı. Arzova, Türkiye’nin yabancı yatırımcı çekmekte artık zorlandığını, zira gelen yatırımcıların geleceği görmekte zorlandığını söyledi.
Ekonomist Arda Tunca, uzun müddet sonra birinci sefer gündeme yapısal ıslahat nitelikli bir hususun gelmesini çok değerli buldu.
Tunca, sunumların ve CHP’li yetkililerin tekliflerinin genel olarak iktisadi açıdan düzgün siyasetler olduğunu vurgularken, uygulamasının daha değerli olduğunu belirtti.
Tunca, gerçek bir vizyonla, dünyadaki değişime ahenkle girilecek yeni bir yolda kaynak meselesinin da çözüleceğini belirtiyor.
İTÜ İşletme Fakültesi’nde öğretim üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı, toplumsal medya hesabında toplantıya dair şu yorumu yaptı. ?
twitter.com
Ekonomist ve gazeteci Cüneyt Akman da sunumlar için şu sözleri kullandı. ?
twitter.com
Altınbaş Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, CHP’nin toplantısını şu halde yorumladı.?
twitter.com
Siyaset uzmanı Seren Selvin Korkmaz, CHP’nin alanında uzman isimlere yaptırdığı sunumları liyakatsizliklerin kurumları esir aldığı bir periyotta umut verici buldu. Ülkenin geleceği için siyaset dışı insanların bir ortaya gelebileceğinin görülmesini değerli buldu.
Korkmaz, bağlantı lisanı açısından ise toplantıyı uzun bulurken, ortaya çıkan takımın ve projelerin içi dolu olduğunu da vurguladı.
